بستهبندی در دنیای آمیخته با پیشرفت و تکنولوژی، و بازار داغ رقابت به یکی از فرایندهای بسیار مهم در تولید محصول تبدیل شده است. امروزه کمتر محصولی را میتوان یافت که فاقد بستهبندی باشد. یک بستهبندی استاندارد میتواند علاوه بر حفاظت و نگهداری از محصول باعث ایجاد تمایز، تبلیغات برند و معرفی شرکت، اطلاعات مورد نیاز برای مشتری و … باشد. زمانی که تمام موارد موردنیاز برای طراحی بستهبندی به شکل خاص و مشتری پسند انجام گیرد، بدون شک چنین محصولی سهم بیشتری از بازار را نسبت به محصولات مشابه، به خود تخصیص خواهد داد.
وقتی در مراکز خرید به دنبال تهیهی لیست خرید در میان انبوهی از محصولات قدم میزنیم، متوجه میشویم که مواد سازندهی بستهبندیهای موجود متفاوت میباشد. شاید با خود فکر کنید که چنین تنوعی تنها به دلیل ایجاد تمایز و جلب توجه مشتری صورت میگیرد. اما واقعیت ماجرا این است که مواد هر بستهبندی متناسب با محصولی که قرار است در آن جای گیرد انتخاب میشود و عدم توجه به آن میتواند باعث آسیب دیدن یا فساد محصول را به همراه داشته باشد.
دلیل تنوع در مواد استفاده شده در بستهبندی

در این میان بستهبندی محصولات غذایی از اهمیت بسیار بالایی برخودار است به طوری که چشمپوشی از آن میتواند باعث فساد شده و در نتیجه سلامتی افراد جامعه را به خطر بیاندازد. برخی از محصولات حساسیت شدیدی به نور دارند و برخی دیگر در مجاورت هوای آزاد دچار تغییر ترکیب میشوند. تعدادی از محصولات به صورت مایع و برخی ترکیبی از مایع و گاز میباشند که همهی این ویژگیها از محصولات مختلف، مواد خاصی از بستهبندی را میطلبند و دلیل تنوع در بستهبندیهای متفاوت، وجود ویژگیهای منحصر به فردیست که هر محصول دارد. علاوه بر آن بستهبندیها را بر اساس لایهی موجود و عملکرد به سه دستهی زیر تقسیم میکنند:
انواع بستهبندی به صورت کلی
- بستهبندی اولیه: این بستهبندی اولین لایهای است که در تماس با محصول قرار دارد و وظیفهی نگهداری، انتقال اطلاعات، ایجاد تمایز، جذب مشتری و … برعهده دارد.
- بسته بندی ثانویه: این بستهبندی معمولا برای قرار دادن تعدادی از محصول در داخل آن مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال کارتونهای بزرگی که تعداد مشخصی از محصول مورد نظر را در خود جای میدهند تا حمل آن توسط ماشین آلات و انسان به راحتی صورت گیرد.
- بستهبندی سوم: این بستهبندی نیز بسیار مورد اهمیت است و برای محصولاتی در نظر گرفته میشود که قرار است برای حمل در کشتی و توزیع عمده بکار گرفته شود.
انواع بستهبندی به صورت جزئی

این سه تقسیمبندی یک حالت کلی برای انواع بستهبندی مورد نظر قرار میگیرد که رده بندیهای صورت گرفته در زیر مثالی از انواع بستهبندیها و ساختارهای آن میباشد که در حین تهیهی محصول در مراکز خرید به آنها برمیخوریم.
بستهبندیهای روکش دار، بطریها، محافظهای بادکنکی، قوطیها، پاکتها، کیفهای پلاستیکی، بستهی پوست، پیچیدنیها، جعبهها، کارتنها و کارتن پلاستها، بستههای کوچک مقوایی، حملکنندههای چرخ دار، کانتینرهای حجیم میانی، کانتینر، بشکهها و … میتوانند هر کدام بسته به نوع محصول مورد استفاده قرار گرفته و حملو نقل را برای صاحبان کسبو کار آسان نمایند.
این بستهبندیها میتوانند بر اساس حساسیت محصول و در نظر گرفتن هزینهها، جنسهای مختلفی چون کاغذ، مقوا، چوب، فلز، شیشه، پلاستیک و تلفیق مواد مختلف و چند لایه باشد.
بستهبندی عضو جدا نشدنی از محصول است که روزانه ایدههای جالب و خلاقانهای را از شرکتهای تولید کننده و طراحان شاهد هستیم که در این بازار رقابتی برای جذب مشتری در تلاش هستند.